نخ نسوز
الیاف فایبرگلاس یا پشم شیشه، ترکیبی از چند ماده معدنی طبیعی مانند سیلیس، ماسه و آهک، با یک سری مواد شیمیایی است. این محصول، نوعی پلاستیک پر کاربرد بوده و به عنوان یکی از جایگزینهای مناسب برای الیاف نسوز آزبست و یکی از محبوبترین مواد نسوز موجود در بازار به حساب میآید.
انواع گوناگون مواد نسوز، به شکلهای مختلفی همچون نخ، نوار، پارچه، ورق و غیره برای عایق بندی قطعات صنعتی به کار گرفته میشوند اما آنچه در تمام این محصولات مشترک است، تولید آنها از الیاف نسوز است. این الیاف با ویژگیهای مشترکی همچون مقاومت بالا در برابر فشار، تحمل حرارتی خیره کننده، خواص مکانیکی قابل توجه و مقاومت در برابر سایش و کشش، و عملکرد مثبت در محیطهای اسیدی و شیمیایی که منجر به مقاومت آنها در برابر خوردگی شیمیایی و اکسیداسیون میگردد، طول عمر قطعات را افزایش داده و در طول زمان، باعث کاهش محسوس هزینههای تعمیر و نگهداری میشوند.
اگرچه اصلیترین کاربرد محصولات تولید شده از الیاف نسوز، عایق بندی حرارتی است اما گاهی به دلیل قدرت جذب صدا در آنها، به عنوان عایق صوتی نیز مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، مقاومت الکتریکی بعضی از این الیاف، زمینه استفاده از آنها را برای عایق بندی الکتریکی نیز فراهم میسازد.
نام الیاف فایبرگلاس از سالها پیش، به مرور در بین صنایع مختلف مطرح گردید و در تولید بسیاری از وسایل روزمره و همچنین عایق بندی صنعتی به کار گرفته شد. اما از اواخر قرن 20 بود که با آگاهی از مضرات غبار سمیآزبست برای سلامت انسان، به دلیل ویژگیهای مشابه با آزبست، جایگزین آن گردید و به سرعت جایگاه خود را در میان حوزههای مختلف صنعت تثبیت نمود.
یکی از مهمترین مزایای الیاف فایبرگلاس، مقاومت بالای آن در برابر گرما است که تا بیش از 600 درجه سانتیگراد میرسد. علاوه بر این، فایبرگلاس رسانایی حرارتی اندکی دارد و به همین دلیل، در عایق بندی ساختمانها نیز به کار میرود. این الیاف، ثبات ابعادی مطلوبی داشته و نسبت ضریب انبساط خطی اندکی هم دارد. از سوی دیگر، فایبرگلاس طول عمر و ماندگاری بالایی داشته، نمیپوسد و مورد حمله حشرات و جوندگان قرار نمیگیرد. همچنین، الیاف شیشه علیرغم وزن بسیار پایین خود، استحکام بسیار بالایی دارد که تا حدود سه برابر فولاد برآورد شده است. در کنار مزایای یاد شده، فایبرگلاس، غیر قابل اشتعال بوده و همین طور، در مجاورت آتش، دود سمیمنتشر نمیکند. شکلپذیری و انعطاف فایبرگلاس نیز باعث شده تا در ساخت قایق، هواپیما و حتی وان که نیاز به قالبگیری دارند، به کار گرفته شود. از اینها گذشته، مقاومت این الیاف در برابر آبهای شور، استفاده گسترده از آن را در اسکلهها میسر ساخته است. خواص مکانیکی این الیاف هم موجب شده تا مقاومت خوبی در برابر کشش داشته باشند. یکی دیگر از مزایای استفاده از الیاف شیشه این است که امکان ترکیب آن رزینهای مصنوعی و یا ماتریسهای معدنی خاص از جمله سیمان وجود دارد. نفوذ ناپذیری دیالکتریک الیاف فایبرگلاس، از دیگر موارد قابل توجه در مورد این محصول است که استفاده از آن را در پنجرههای الکترومغناطیسی میسر ساخته است. قدرت عایق بندی الکتریکی فایبرگلاس، حتی در ضخامتهای کم را نیز میتوان جزو مزایای منحصر به فرد آن به شمار آورد. از اینها گذشته، الیاف نسوز فایبرگلاس، مضرات آزبست را برای سلامت انسان و محیط زیست ندارد.